در این مقاله بخوانید
از اصول و مبانی عطر سازی چه می‌دانید؟ عطر ساز چه کسی است؟ چگونه می‌توان یک عطر خوب ساخت؟ مواد اولیه عطر سازی کدامند؟ تفاوت مواد اولیه طبیعی با صنعتی چیست؟ ترکیب و ساختار شیمیایی عطر از چیست؟ چگونه آموزش ساخت عطر را فرا بگیریم؟ با ما همراه باشید تا به جواب سوالاتتان دست پیدا کنید.
مقدمه
اجزای سازنده عطر را نت و ترکیب نت‌ها با هم را آکورد می‌گویند. معنای این اصطلاحات را یکسان در نظر می‌گیرند اما در اصل جدا هستند. نت کوچک‌ترین ترکیبی از مواد تشکیل دهنده است که نمایانگر بوی قابل شناسایی و قابل استفاده است. برای اینکه بدانید عطر چیست و چگونه به وجود می‌آید و به طور کلی با مبانی عطر سازی آشنا شوید با ما همراه باشید.
آشنایی با مبانی عطرسازی
عطر ساز کسی است که علم هنر ساخت عطر و ترکیب مواد با رایحه‌های مختلف را می‌داند. این افراد شامه تیزی دارند و نسبت به بوهای اطرافشان بسیار حساس هستند. آن‌ها همیشه سعی دارند رایحه‌های مختلف را بشناسند تا بهترین عطر با آکورد مناسب را تولید کنند. اصول و پایه و مبانی عطر سازی نت‌های آن است که یک عطر ساز به این نت‌ها آشنایی کامل دارد.
ترکیبات و ساختار شیمیایی عطر
اولین قدم برای تبدیل شدن به یک عطرساز موفق یادگیری نت‌های عطر است. مبانی عطر سازی شامل شناخت نت‌های آن است و یک عطر ساز باید این نت‌ها را بشناسد. عطرها از سه بخش ساختاری تشکیل شده است که عبارت‌اند از نت‌های بالایی، میانی و پایه. این نت‌ها به ترتیب باعث ایجاد اولین تاثیر روی بدن و سپس ماندگاری رایحه پس از استفاده از عطر می‌شوند. نمایان شدن نت‌ها باید به ترتیب باشد در غیر این صورت وجود یک نت می‌تواند باعث تغییر و ایجاد اشکال در درک نت دیگر شود.
- نت سر یا نت بالایی: یکی از مبانی عطرسازی که باید بدانید این است که نت بالایی رایحه اولیه را ایجاد می‌کند و اولین بویی است که از عطر استشمام می‌شود. یکی از ویژگی‌های این نت عبارت است از تشکیل شدن از مولکول‌های سبک و کوچک که بوی قوی دارند. این نت معمولا 5 تا 30 دقیقه پس از استفاده از بین می‌رود به دلیل اینکه به سرعت تبخیر می‌شوند. نت‌های بالایی متداول شامل مرکبات (لیمو، پرتقال)، میوه‌های سبک (توت‌ها) و گیاهان (مریم گلی، اسطوخودوس ) است.
- نت میانی یا نت قلبی: این نت هرگونه برداشت اولیه ناخوشایند از نت پایه را پوشش می‌دهد و بدنه اصلی رایحه را ایجاد می‌کند. مولکول‌های نت میانی از مولکول‌های نت ابتدایی پیچیده‌تر است و در نتیجه رایحه ملایم و متعادل‌تری از خود به جای می‌گذارد. این نت 20 تا 60 دقیقه پس از استفاده و اسپری کردن عطر ظاهر می‌شود و معمولا ماندگاری آن 2 الی 4 ساعت به طول می‌انجامد. لازم به ذکر است که تن‌ها از گل‌ها و ادویه‌های قوی‌تری ساخته می‌شوند. نت‌های میانی رایجی که عطرساز باید بشناسد عبارت‌اند از: علف لیمو، گل محمدی و یاس، شمعدانی، جوز هندی، اسطوخودوس، دارچین و گشنیز.
- نت پایه: طبق اصول و مبانی عطرسازی این نت به نت میانی اضافه می‌شود و بدنه عطر و رایحه موجود را تقویت و عمیق‌تر می‌کند و همچنین موجب ماندگاری آن خواهد شد. این عطر از مولکول‌های سنگین و بزرگ تشکیل شده است و باعث می‌شود عطر طبیعتی غنی و صاف به خود بگیرد. نت پایه معمولا تا 30 دقیقه بعد از استفاده و اسپری کردن و یا حتی در طی دوره‌ای که طول می‌کشد که خشک شود قابل درک نیست. اما به طور کلی برخی از نت‌های پایه این قدرت را دارند که بیش از 24 ساعت پس از استفاده دوام بیاورند. نت‌های پایه رایج عبارت‌اند از: چوب سدر، چوب صندل، وانیل، عنبر، نعناع هندی، خزه بلوط و مشک.
معرفی روغن‌های معطر طبیعی
از دیگر مبانی عطر سازی شناخت روغن‌های معطر است. عطرهای توسط میزان اسانس آن‌ها طبقه بندی می‌شوند. عطرها را بر اساس قدرت و ماندگاری آن‌ها به چهار دسته اصلی تقسیم می‌کنند. هر چه اسانس در مخلوط و عطر تهیه شده بیشتر باشد، آن عطر قوی‌تر و ماندگارتر خواهد بود.
عطر: ماندگارترین ترکیبات عطری و خوشبو هستند. عطرها تقریبا حاوی سه قسمت الکل به یک قسمت یا کمی کمتر از اسانس‌ها و سایر اسانس‌های معطر هستند.
ادو پرفیوم: این نوع ماده خوشبو حاوی 15 تا 20 درصد اسانس است و تا حدودی قدرت کمتری نسبت به عطر دارد. یک محصول ادو پرفیوم پس از اسپری کردن سریع‌تر از مقدار مساوی عطر از بین می‌رود.
ادو تویلت: غلظت کمتری نسبت به ادوپرفیوم دارد و حاوی 4 تا 8 درصد اسانس است.
ادکلن: این نوع عطر کمترین قدرت عطری را دارد و دارای حدود 3 تا 4 درصد اسانس است.
نکاتی که برای ساخت عطر باید بدانید!
- نسبت اختلاط‌ها را بدانید: یکی از نکات و مبانی عطر سازی این است که هر عطری باید از سه نت تشکیل شود تا ماندگاری بیشتری داشته باشد. برای اینکه بتوانید عطری با رایحه‌های مختلف بسازید بهترین نسبت اختلاط به این صورت است که 50 درصد رایحه میانی، 20 درصد رایحه پایه و 30 درصد رایحه اول یا بالایی باشد. برای اینکه عطری خوب تولید کنید باید ابتدا نت پایه بعد میانی بعد بالایی یا اول را اضافه کنید.
- مواد نگهدارنده: اینکه فقط سه رایحه اصلی را با هم مخلوط کنید عطر ساز نشده‌اید و برای اینکه عطر شما ماندگار باشد و بوی آن پخش شود باید از روغن‌های معطر مثل روغن بادام شیرین، روغن جوجوبا و روغن هسته انگور استفاده کنید. همچنین باید الکل به عطرتان اضافه کنید الکل زود تبخیر می‌شود و این تبخیر شدن باعث پخش بوی عطر می‌شود.
- وسایل لازم در عطر سازی را تهیه کنید: یک عطر ساز برای ساخت عطری با رایحه دلنشین باید ابتدا مواد اولیه و وسایل مورد نیاز این کار را آماده کند. یک عطر برای درست شدن به رایحه‌های دلخواه با سه نت، شیشه تیره و تمیز، روغن‌های نگهدارنده، الکل و… نیاز دارد.
مواد اولیه عطر سازی
مواد اولیه و مبانی عطر سازی به صورت سنتی و با توجه به منشاشان، به دو دسته طبیعی و صنعتی تقسیم می‌گردند.
- مواد اولیه طبیعی: به موادي که از طریق تکنیک‌هاي جداسازي فیزیکی، از قبیل تقطیر و عصاره‌گیري و از منابع طبیعی به دست می‌آیند، مواد اولیه طبیعی گفته می‌شود. شاید بتوان گفت هزاران سال است که برای ساخت عطرها از محصولات طبیعی به عنوان مواد اولیه عطرسازی استفاده می‌شود. تمام قسمت‌هاي گیاه، اعم از گل، میوه، تخم، برگ، چوب، ریشه و صمغ‌هایی که از گیاهان تراوش می‌شود، همگی جز مواد اولیه طبیعی جهت عطر سازی هستند. در تمدن‌هاي مصر و یونان باستان، مواد گیاهی خوشبو در روغن‌هاي مرهم مانندی خیسانده می‌شد و براي نرم و خوشبو نمودن پوست یا براي معطر کردن نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت.
- مواد اولیه صنعتی: امروزه هزاران ماده شیمیایی خوشبو، در دسترس عطر ساز است. بسیاري از این مواد مثل وانیلین، رز اکساید و دمسکون اولین بار، در طبیعت کشف و متعاقبا به صورت مصنوعی ساخته شدند. برخی دیگر ثمره تخیل شیمیدان بوده‌اند و هیچگاه در طبیعت وجود نداشته‌اند. البته براي عطر سازی تمامی این مواد ارزش یکسانی ندارند و موادي که زیاد در ساخت عطر استفاده می‌شوند صدها ماده از بین هزاران ماده هستند.
جمع بندی
یادگیری مبانی عطر سازی لازمه شروع کار یک عطر ساز است. کسی که می‌خواهد عطر خوب با رایحه‌ای دلنشین و دلخواه بسازد باید نت‌ها، آکورد‌ها، مواد اولیه و… را بشناسد. هنر عطرسازی قدمت دیرنه دارد و از قدیم انسان برای خوشبو شدن، کارهای مختلفی انجام می‌داده و می‌دهد.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات عطرسازی 118فایل نیز دیدن فرمایید.
از افرادی که می‌خواهند جاه‌طلبی‌های شما را تحقیر کنند، دوری کنید. ذهن‌های کوچک همیشه این کار را می‌کنند، اما ذهن‌های بزرگ به شما این احساس را می‌دهند که می‌توانید عالی شوید.
