در این مقاله بخوانید
آیا تا به حال والیبال بازی کردهاید؟ آیا به این ورزش علاقه دارید؟ در مورد تاریخچه بازی والیبال چه میدانید؟ به نظر شما چطور میتوان در بازیهای والیبال موفق عمل کرد؟ آیا انواع سیستمهای ورزش والیبال را میشناسید؟ نحوه افزایش پرش در اسپک و دفاع والیبال چگونه است؟ در والیبال چه پستهایی وجود دارد؟ چگونه آموزش والیبال صفر تا صد را یاد بگیریم؟ برای دستیابی به پاسخ این سوالات تا پایان همراه ما باشید.
مقدمه
یکی از ورزشهای محبوب که در دنیا مورد استفاده قرار میگیرد ورزش والیبال است. والیبال جزو بازیهای پرطرفدار است که در کل دنیا شناخته شده است. در بازی والیبال ۲ گروه با هم به رقابت میپردازند. در این ورزش از تمامی گروههای سنی میتوان استفاده کرد و تنها وسایلی که در این بازی مورد استفاده قرار میگیرد توپ و تور است. همین عوامل باعث بیشتر شدن محبوبیت این ورزش نیز شده است. به طوری که در کل کشورهای جهان گسترش پیدا کرده است. در ادامه این مقاله به تاریخچه ورزش والیبال، معرفی اصطلاحات مهم والیبال و انواع پست و سیستمهای این بازی پرطرفدار می پردازیم.
والیبال چیست؟
همان طور که میدانید والیبال یک ورزش گروهی و جزء شش ورزش پرطرفدار در کل دنیا است که در بیشتر کشورهای جهان محبوبیت دارد. در این بازی بازیکنان در دو گروه شش نفره در دو طرف یک تور قرار میگیرند و سعی میکنند تا طبق قواعد بازی والیبال توپ را به زمین حریف فرود بیاورند. در ورزش والیبال هر گروه باید بتواند سه ست از پنج ست بازی را برنده شود تا بتواند به پیروزی برسد.

تاریخچه والیبال
والیبال برای اولین بار در ۲۰ بهمن سال ۱۲۷۳ هجری شمسی از طریق مورگان که مدیر تربیت بدنی یک دانشگاه در آمریکا بود ابداع شد. ورزش والیبال در ابتدا مینتونت نام داشت. مورگان بعد از این که دوستش ۴ سال پیش از او ورزش بسکتبال را در همان دانشگاه ابداع کرد و با استفاده و ایده از ورزشهایی چون بسکتبال و تنیس و قواعد جدید، این بازی را برای دانشجویان خود ابداع کرد. در این بازی توپی شبیه توپ بسکتبال استفاده میشد و روی توری مثل تور تنیس بازی انجام میگرفت.
بعد از ابداع این ورزش محبوبیت آن به سرعت به مناطق دیگر نیز منتقل شد تا جایی که در سال ۱۲۷۴ هجری شمسی اکثر مردم آمریکا با این ورزش آشنا شده بودند. بعد از آن به مرور نام این بازی به والیبال تغییر پیدا کرد. با وجود این که ورزش والیبال در ابتدا به صورت یک ورزش در سالن بود اما به مرور توسط مردم به زمینهای مختلف از جمله پارکها و ساحلها نیز گسترش پیدا کرد.
اصطلاحات رایج در والیبال
• سرویس:
همان طور که میدانید بازی والیبال با یک ضربه سرویس شروع میشود. برای سرویس در والیبال لازم است که یک بازیکن به پشت زمین گروه خود رفته و توپ را به هوا انداخته و در حالتی که دستانش به صورت کشیده درآمدهاند با کف دست به توپ ضربه بزند. بازیکنی که سرویس میزند میتواند سرویس خود را به صورت ساده به معنای جدا نشدن از زمین در هنگام پرتاب انجام دهد. اما معمولاً از سرویس پرشی استفاده میشود. سرویس پرشی به معنای این است که بازیکن توپ را در مقابل خود هوا انداخته سپس به سمت توپ گام برمیدارد و پس از پرش با قدرت تمام به توپ ضربه میزند.

• ضربه زدن در والیبال:
در ورزش والیبال ضرباتی انجام میشود که دارای نامهای متفاوتی چون آبشار، ساعد و سرویس هستند و هر یک دارای قوانین خاص خود هستند.
• خط یک سوم:
زمین والیبال به ۳ قسمت مساوی تقسیم میشود در این حالت در زمین والیبال ۲ خط به اسم خط یک سوم برای هر سمت زمین وجود دارد.
• دیپ:
در ورزش والیبال دیپ به معنای جای خالی است و در واقع در دیپ زدن توپ به صورت آرام و از طریق نوک انگشتان به پشت مدافعان روی تور انداخته میشود.
• پایپ:
به آبشاری که از ناحیه ۶ پشت خط یک سوم زده شود پایپ گفته میشود.
• ساعد:
یکی از ضربات در ورزش والیبال که ساعد نام دارد این است که مدافع باید به صورت نیمه نشسته یا نیمه ایستاده قرار گرفته بعد ۲ دست خود را کنار هم گذاشته و به صورت مشت درآورد. این در حالتی است که ۲ انگشت شست بازیکن باید بدون خم شدن در کنار هم قرار گرفته باشند. در این صورت او با مچ دست خود به توپ ضربه میزند. بازیکن میتواند از ساعد خود نیز برای ضربه زدن استفاده کند. عموماً از ساعد برای دفاع کردن در برابر ضربه محکمی که از روی تور عبور میکند، استفاده میشود. در این حالت بازیکنان باید دقت داشته باشند که توپ نباید ۲ بار به دست آنها برخورد داشته باشد.

• آبشار:
در ورزش والیبال به ضربهای که مهاجم در طول بازی با استفاده از ۴ انگشت چسبیده به هم در ۱ دست خود به توپ بزند و آن را با قدرت به طرف زمین حریف بکوبد آبشار گفته میشود. برای ضربه زدن آبشار لازم است بازیکن به سمت بالا پرش کرده و یک دست خود را به صورت کشیده به سمت توپ ببرد و بعد به آن ضربه بزند. در این صورت دست به صورت عمودی و انگشتان در مرتفعترین حالت ممکن خود قرار میگیرند.
پستهای مختلف بازیکنان در زمین والیبال
• سرعتی زن:
بازیکنان سرعتی زن هنگام دفاع به عنوان مدافع روی تور مرکزی هستند و در صورت حمله به سرعت از منطقه ۳ حمله و آبشار را انجام میدهند. این بازیکنها عموماً توپگیری خوبی ندارند.
• پاسور:
یکی از پستهای مهم در بازی والیبال است که معمولاً دریافت کنندهها تلاش میکنند دریافت اول را به پاسور برسانند تا پاسور توپ را به بازیکنان دیگر انتقال و پاس دهد. در واقع پاسور موتور تیم است.
• قدرتی زن:
بازیکنی که در هنگام سرویس زدن حریف مقابل خود وظیفه دریافت اول را در کنار لیبرو برعهده دارد قدرتی زن نام دارد. همچنین قدرتی زن در هنگام حمله با اسپکهای قدرتی خود به گروه کمک مینماید. این بازیکن میتواند از مناطق ۲ و ۴ و ۶ حمله کند و آبشار بزند. همچنین علاوه بر دریافتهای اول عقب زمین در مقابل تور دفاع نماید.
• پشت خط زن:
این بازیکن دریافت اول را انجام نمیدهند و در عوض برای اسپک زدن مناسب است. این بازیکن از آنجایی که دریافت انجام نمیدهد، زمان بیشتری برای آماده شدن و پرش دارد. در واقع پشت خط زن به عنوان نوک حمله نقش دارد. این بازیکن میتواند در مناطق ۲ و ۴ نیز دفاع روی تور را انجام دهد.
• لیبرو:
این بازیکن که به آن بازیکن آزاد هم گفته میشود، معمولاً کوتاهترین قد را در بین بازیکنان تیم دارد و اجازه اسپک زدن، سرویس زدن و دفاع را ندارند. ولی برای دریافت و توپگیری و گاهی هم پاس دادن در بازی نقش مهمی دارند.
انواع سیستمهای بازی والیبال
مربیان بعد از این که تمام جوانب تیم را در نظر گرفتند میتوانند یک نوع سیستم را به عنوان روش حمله تیم در نظر بگیرند. معمولاً این تصمیم گیری دشوار خواهد بود و بسته به نوع افراد در تیم متفاوت است. تفاوت میان انواع سیستمهای بازی والیبال از نظر پاسورها و اسپکرها است. همه سیستمهای بازی در والیبال با ۲ عدد مشخص میشود اولین عدد مشخص کننده تعداد اسپیکرها و دومین عدد نشان دهنده تعداد پاسورها است. از انواع سیستمهای بازی والیبال میتوان به سیستم ۰_۶، سیستم ۳_۳، سیستم ۲_۴، سیستم ۵_۱ سیستم ۲_۲ اشاره کرد. برای مثال سیستم ۵_۱ یعنی در تیم ۱ پاسور و ۵ بازیکن دیگر وجود دارد. این سیستم رایجترین سیستم در این ورزش است که در مسابقات مهم و حرفهای مورد استفاده قرار میگیرد.

نحوه افزایش پرش در اسپک و دفاع
در ورزش والیبال برای افزایش پرش در اسپک و دفاع، بازیکنان باید تمریناتی را انجام دهند. از جمله این تمرینات میتوانیم به چمباته زدن و جابهجایی پاها، پرش با فشار، برداشتن گامهای بلند، پرش از حلقه و جهش به سمت بالا اشاره کرد. برای این کار ابزارها و تمرینات زیادی وجود دارد که بازیکن با تمرین مداوم و صحیح میتواند در این حرکات تقویت و حرفهای شود.

جمع بندی
همانطور که میدانید برای افزایش قدرت عضلانی در ورزش والیبال نیز به تمریناتی احتیاج است. در این صورت بدنسازی میتواند به افراد کمک شایانی کند. از جمله تمرینهایی که در این زمینه به افراد کمک میکنند میتوان به پیچش طرفین با پرس بالای سر، لانگر از جلو با یک پرس، لانگ طرفین با یک پرس به جلو، پل آور دمبل و اسکات با پرنس رو به بالا اشاره کرد.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات والیبال 118فایل نیز دیدن فرمایید.