در این مقاله بخوانید
قارچ چیست؟ استان‌های برتر تولید قارچ در ایران کدام استان‌ها هستند؟ پرورش قارچ چگونه انجام می‌شود؟ آیا استان اصفهان رتبه نخست در تولید و تهیه قارچ را در اختیار دارد؟ جایگاه استان تهران در تولید قارچ‌های خوراکی چگونه است؟ کدام قارچ‌های خوراکی در کشور بیشتر تولید می‌شوند؟ چگونه پرورش انواع قارچ را فرا بگیریم؟ با ما همراه باشید تا به جواب سوالاتتان دست پیدا کنید.
مقدمه
پرورش قارچ در ایران قدمت دیرینه دارد و امروزه به حدی افزایش یافته است که جز صادر کنندگان قارچ به کشورهای همسایه هستیم. تولید قارچ با ایجاد و مهیا شدن محیط رشد قارچ انجام می‌شود که این شرایط حتی با توجه به اقلیم و شرایط آب و هوایی یک منطقه نیز تغییر می‌کنند. جوانان زیادی در استان‌های مختلف کار کشت قارچ را به صورت تخصصی انجام می‌دهند و علاوه بر تامین نیاز کشور مازاد تولیدی خود را صادر می‌کنند.
قارچ چیست؟
بسیاری از مردم فکر می‌کنند که قارچ‌ها سبزیجات هستند. اما این گونه نیست زیرا گیاهان و سبزیجات کلروفیل دارند در حالی که قارچ‌ها چیزی به نام کلروفیل ندارند. وظیفه تبدیل انرژی نور خورشید به کربوهیدرات برعهده گیاهان است. قارچ‌ها را نه می‌توان جز گیاهان تقسیم بندی کرد نه جز حیوانات. زیرا آن‌ها از نظر ظاهر شبیه گیاه هستند ولی از نظر خصوصیات بافتی و درونی به حیوانات شباهت دارند.
قارچ‌ها زندگی خود را در زیر زمین از رشد میسیلیوم‌ها شروع می‌کنند. قارچ‌ها انواع مختلفی دارند که نوع خوراکی آن‌ها بیشتر شناخته شده است و در تولید قارچ نیز از آن‌ها استفاده می‌شود. قارچ از ساقه، کلاهک، ریشه و… تشکیل شده است که در قسمت زیرین کلاهک‌های قارچ هاگ‌ها قرار دارند و عمل تکثیر قارچ را انجام می‌دهند. قارچ‌ها در محیط‌های مختلف مثل علفزار و جنگل و باتلاق و… رشد می‌کنند.
تولید قارچ در ایران
از سال 1337 تولید قارچ در ایران به طور رسمی شروع شده است. سطح زیر کشت برای پرورش قارچ به این گونه است که 31.5 هکتار قارچ دکمه‌ای و 3.5 هکتار قارچ صدفی و در مجموع 35 هکتار است. البته این ارقام امروزه تغییر زیادی به خود دیده‌‌اند. استان‌های تهران، اصفهان، کرج، قزوین، چهارمحال بختیاری، فارس، همدان و کرمانشاه به ترتیب عمده‌ترین تولیدکنندگان قارچ دکمه‌ای و استان‌های مازندران، فارس، اصفحان، خراسان شمالی و تهران به ترتیب عمده‌ترین تولیدکنندگان قارچ صدفی هستند.
استان‌های پیشرو در تولید قارچ
استان‌های مختلفی در کشور وجود دارند که در تولید قارچ پیشرو هستند و حتی میزان تولیدی آن‌ها به حدی است که به کشورهای مختلف نیز صادر می‌شود. حدود 41 هزار تن از قارچ تولیدی در کشور متعلق به استان تهران است که بعد از آن استان البرز با 23 هزار تن در رتبه دوم قرار دارد. سپس به ترتیب استان‌های اصفهان، خراسان رضوی، فارس، قزوین، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، گیلان و همدان در رتبه‌های بعدی در تولید قارچ قرار دارند.
پرورش قارچ در دیگر استان‌های کشور هم انجام می‌شود که در الویت‌های بعدی قرار گرفته‌اند. حدود 80 درصد تولید انواع قارچ های خوراکی در این 10 استان نام برده شده انجام می‌شود. علاوه بر این تولید قارچ کشور به حدی است که می‌توان آن را به کشورهای مختلف از جمله کشورهای عراق، امارات، کویت و برخی کشورهای اوراسیا صادر کرد.
بیشترین سهم قارچ تولیدی کشور در بین قارچ‌های خوراکی مختلف را قارچ دکمه‌ای بر عهده دارد که حدود 99 درصد قارچ‌های تولیدی از این نوع قارچ است و تقریبا 1 درصد هم قارچ صدفی تولید می‌شود. عمده تولیدکنندگان قارچ خوراکی در جهان کشورهای چین، امریکا، هلند، لهستان، اسپانیا، ایران، کانادا، انگلستان، فرانسه و آلمان هستند.
پرورش قارچ چگونه انجام می‌شود؟
برای پرورش قارچ ابتدا باید وسایل مورد نیاز را تهیه کنید و بعد شرایط محیطی مناسب را آماده کنید و به تولید قارچ بپردازید. برای این کار ابتدا به مکانی تقریبا تاریک، بذر قارچ، کمپوست و… نیاز دارید. وقتی مکان مناسبی برای پرورش قارچ مهیا کردید سپس باید کمپوست مناسب با نوع قارچی که می‌خواهید پرورش دهید را آماده کنید.
از کلش گندم کمپوست تولید می‌کنند و برای تولید قارچ دکمه‌ای از آن استفاده می‌کنند. بعد از تهیه کمپوست آن را روی قفسه‌هایی که برای تولید قارچ مهیا کرده‌اید بریزید و بذرها روی آن کشت کنید. سپس مقداری از خاک گلدان را روی بذرها بریزید و با اسپری آب شروع به آبیاری کنید.
نباید کمپوست و بذرها به طور کامل خیس آب شوند فقط مرطوب شدن آن‌ها به رشد بهتر قارچ‌ها کمک خواهد کرد. نور زیاد برای تولید قارچ مناسب نیست برای همین بهتر است نور محیط در حدی باشد که بتوانید در آن نور کتاب بخوانید یا چیزی را یادداشت کنید. به این نکته نیز توجه کنید که نور خیلی کم هم باعث می‌شود قارچ‌هایی باریک و با ساقه‌های بلند تولید شود.
بعد از آن باید میزان رطوبت و دمای محیط کنترل شود. بعد از حدود 4 الی 5 هفته قارچ‌ها شروع به رشد می‌کنند و باید منتظر بمانید تا کلاهک قارچ تشکیل شود تا بتوانید برداشت را شروع کنید.
اگر اصول و نکات پرورش قارچ به خوبی رعایت شود برداشت قارچ می‌تواند 4 الی 5 دوره در سال نیز انجام بگیرد.
پرورش قارچ به صورت‌های مختلفی می‌تواند انجام شود که دو روش اصلی آن یعنی روش اصولی که با یادگیری و آموزش‌های تخصصی انجام می‌شود و باعث تولید قارچ‌هایی با کیفیت بالا می‌شود که مشتریان زیادی را نیز به خود جذب می‌کند. روش دوم نیز روش غیر اصولی است که به صورت سنتی و بدون داشتن دانش تخصصی برای تولید و پرورش قارچ اقدام می‌شود و بازده خوبی نخواهد داشت. همچنین پرورش قارچ به دو صورت بذری و غیر بذی انجام می‌شود. در روش بدون بذر از اسپور برای تولید قارچ استفاده می‌کنند که این اسپورها با روش‌های خاصی جمع آوری و به مرحله رشد قارچ می‌رسند.
جمع بندی
استان‌های مختلفی توانسته‌اند با تولید قارچ اشتغال ایجاد کنند و سهم بزرگی در صادرات قارچ‌های خوراکی به کشورهایی مثل عراق، امارات و… داشته باشند. پرورش قارچ به روش‌های مختلفی انجام می‌شود و بذر قارچ یا اسپور برای پرورش و رشد قارچ استفاده می‌شود. قارچ دکمه‌ای در بین سایر قارچ‌های خوراکی بیشترین میزان تولید را دارد. برای تولید این قارچ از کمپوستی که از کلش گندم درست شده است استفاده می‌کنند.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات تولید قارچ 118فایل نیز دیدن فرمایید.
اجازه ندهید مشکلات‌تان شما را هل بدهند، بگذارید رویاهایتان شما را هدایت کنند.
