در این مقاله بخوانید
هر کندو به طور متوسط چه مقدار عسل تولید میکند؟ چگونه میتوانید عسل را از داخل کندو برداشت کنید؟ برای برداشت عسل از کندوها چه ابزاری لازم است؟ در زنبورداری برای برداشت و استخراج عسل باید به چه نکاتی توجه کرد؟ چگونه آموزش صفر تا صد زنبورداری را فرا بگیریم؟ برای یافتن پاسخ این سوالات با ما همراه باشید.
مقدمه
یکی از مهم‌ترین و پرفروش‌ترین انواع مواد غذایی در کشور عسل است. علاوه بر عسل فرآورده های دیگر کندو نیز بسیار حائز اهمیت هستند و حتی گاهی به خاطر خاصیت دارویی که دارند قیمتی بیشتر از عسل معمولی دارند، مثل ژل رویال. برداشت عسل از کندوها با روش صحیح نیز یکی از چالش های مهم در زنبورداری به شمار می آید که در ادامه با آن آشنا خواهید شد.
هر کندو به طور متوسط چه مقدار عسل تولید میکند؟
برای توضیح در مورد این سوال لازم است ابتدا تعیین کنیم زنبورهای موجود در زنبورداری کوچرو هستند یا ثابت. اگر تصمیم دارید از کندوها محصول عسل خوبی برداشت کنید باید اجبارا زنبوران خود را از منطقه‌ای که گلدهی آن به پایان رسیده است به منطقه‌ای دیگر که غرق گل است کوچ دهید. از آنجایی که در تمام نقاط کشور مدت گلدهی هر منطقه کوتاه است اغلب باید زحمات و سختی‌های کوچ را تحمل کنید تا بتوانید عسل باکیفیت‌تر و بیشتری برداشت کنید.
اگر زنبورداران زنبورداری خود را تنها در یک منطقه نگه دارند و کوچ نکنند حتی در صورت مناسب بودن شرایط آب و هوایی و امکانات کافی حدود 7 تا 8 کیلوگرم از هر کندو در طول سال می توانند عسل برداشت کنند. این در حالیست که با کوچ دادن زنبورها و تغذیه مناسب زنبورهای کندو میتوان 50 کیلوگرم عسل از هر کندو در طول سال انتظار داشت.
البته روی تمام این مقدار عسل برای برداشت نمیتوان حساب کرد، زیرا بخشی از این عسل باید درون کندو بماند تا زنبوران کارگر و نوزادان بتوانند از آن تغذیه کنند و بقای کندو حفظ شود. جالب است بدانید رکورد برداشت عسل در کشور ما به دست زنبورداری نهاوندی با برداشت 110 کیلوگرم عسل در طول سال زده شده است.
چگونه می توانید عسل را از داخل کندو برداشت کنید؟
قبل از شروع توضیح در این مورد لازم است دقت کنید برداشت عسل کار دشوار و خطرناکی است پس اگر تازه زنبورداری را شروع کرده‌اید و هنوز تجربه کافی ندارید پیش از شروع کار از یک زنبوردار حرفه‌ای کمک بگیرید.
برای شروع کار لازم است ابتدا زمان مناسب برای برداشت عسل را تعیین کنید. در فصل بهار و تابستان که میزان تولید عسل در کندو بیشترین حد ممکن است بین ساعت 9 صبح تا 4 بعداز ظهر حدودا اکثر زنبورهای کندو در حال گردش و جمع آوری گرده هستند و کمترین تعداد زنبور درون کندو وجود دارد. بنابراین بهترین زمان برداشت عسل همین تایم است.
درضمن لازم به توضیح است افراد کم تجربه برای فهمیدن مقدار عسل موجود در کندو می‌توانند هر شب در اواسط تابستان کندو را وزن کنند یا از زنبورداران حرفه‌ای کمک بگیرند. همچنین بهترین زمان برای برداشت عسل ساخته شده از شربت (نه گرده گل) دو تا سه هفته بعد ازدادن شربت به آنها است.
در گام دوم باید توجه داشته باشید امنیت زنبوردار جز اولین اولیت های کار است، بنابراین لازم است لباس مخصوص زنبورداری از جمله کلاه بزگ توری دار، دستکش های ضخیم و بلند به همراه یک لباس ضخیم برای خود تهیه کنید.
اگر چه این لباس ها نمیتوانند محافظت صددرصدی برای شما ایجاد کنند اما تا حد زیادی شما را در برابرنیش زنبورها بعد از درآوردن شان عسل حفظ میکنند.
در گام سوم با استفاده از دستگاه دودساز(که معمولا یکی قوطی است که درون آن روزنامه قرار دارد) تمام زنبورها را دور کنید. به این صورت که بعد از اینکه روزنامه های درون دستگاه آتش گرفتند و خاموش شدند شروع به ایجاد یک دود غلیظ میکنند این دود را اطراف کندو حرکت دهید.
با این کار زنبورها با احتمال اینکه کندو آتش گرفته است به طرف طبقه زیرین کندو حرکت میکنند و تقریبا طبقات عسل خالی میشوند.البته باید دقت کند این دود روی طعم عسل تاثیر گذار خواهد بود، پس حتی اگر تعدادی از زنبورها روی شان بمانند بهتر است تا اینکه عسل بوی دود بگیرد. در نتیجه توصیه میشود در کارهای زنبورداری از دود کمتری استفاده کنید.
در قدم چهارم باید به وسیله یک اهرم درب زیرین کندو را باز کنید تا بتوانید شان عسل را خارج کنید. زنبورها برای محافظت از کندو گوشه های درب زیرین را با موم محکم میکنند، در نتیجه برای بازکردن درب کندو حتما باید از اهرم استفاده کنید.در مرجله بعد برداشت عسل باید زنبورهایی که روی شان عسل باقی ماندهاند را از آن دور کنید. این کار را با وسیله‌ای به نام بلووریا فوت کن میتوان انجام داد.
اما اگر این وسیله را در اختیار ندارید میتوانید از باد سرد سشوار استفاده کنید و اگرجواب نداد و احیانا زنبوری روی خود شان افتاده بود با دست آن را جدا کرده و پرواز دهید. دقت کنید این کارسبب تحریک زنبورها شده و ممکن است به شما حمله کنند. به همین دلیل باید این کار را با حوصله انجام دهید.
در مرحله بعد عسلی که اکنون همراه موم برداشت کرده‌اید را درون یک ظرف دربسته قرار دهید. در غیر این صورت زنبورها عطر آن را حس کرده و به آن حمله میکنند و جدا کردن دوباره زنبورها از آن بسیار دشوار خواهد شد.
نحوه استخراج و آماده کردن عسل برای مصرف
تمام مراحل گفته شده مراحل برداشت عسل بود. اکنون برای خارج کردن عسل و آماده مصرف شدن آن نیز باید مراحلی را طی کنید که این مراحل به شرح زیر است.
برای شروع این تکنیک زنبورداری شانه عسل را درون دستگاه استخراج عسل یا همان فریم قرار دهید و به دسته آن ضربه بزنید(این دستگاه هم نوع برقی دارد و هم دستی). سپس روی دهانه ظرفی که قرار است عسل را درون آن بریزید چند لایه پارچه صافی محکم کنید و شیردستگاه را باز کنید تا عسل به آرامی از صافی عبور کند. با این کار خورده موم ها و ذراتی که احیانا حین برداشت عسل وارد آن شده است کاملا از بین میروند. ممکن است این کار ساعتها طول بکشد.
اگر دستگاه فریم ندارید میتوانید از روش دستی استفاده کنید. به این صورت که باید شانه‌های عسل برداشت شده را قطعه قطعه کرده و درون یک سطل بریزید. سپس با استفاده از یک همزن آن را مخلوط کنید تا مایع صاف و روانی به دست آید. سپس مثل مرحله قبل روی دهانه ظرفی که قرار است عسل در آن قرار گیرد چند لایه صافی قرار داده و عسل مخلوط شده را درون آن بریزید و چند ساعت منتظر بمانید تا عسل از درون صافی رد شود.
برای برداشت عسل از کندوها چه ابزاری لازم است؟
علاوه برلباس مخصوص زنبورداری، دستگاه دودزا، کاردک، اهرم و برس برای دور کردن باقی‌مانده زنبورها از روی شانه که لوازم ابتدایی برای برداشت عسل است ابزارهای دیگری مثل چنگال عسل(وسیله ای با دندانه های تیز و شانه‌ای برای جدا کردن موم از شانه های عسل که با موم سربندی شده اند)، دستگاه استخراج عسل که پیشتر توضیح داده شد لازم است.
البته در توضیحات فوق نوع دستی این دستگاه را با نام دستگاه فریم بررسی کردیم نوع برقی این دستگاه اکستراکتور نام دارد که کار آن مشابه دستگاه قبل است فقط به جای نیروی انسانی از نیروی برق کمک میگیرد. همچنین سطل های پلاستیکی برای جابه جایی عسل و انتقال آن به دستگاه استخراج عسل برقی یا همان اکستراکتور، دستگاه همزن که بالاتر توضیح دادیم برای استخراج عسل به صورت دستی استفاده میشوند.
نتیجه گیری
زنبورداری شغل پرزحمتی است که نتیجه ای شیرین دارد. علاوه بر محصول گران‌بهایی که از این حرفه تولید میشود و کشور ما را به یکی از قطب های اصلی جهان برای برداشت عسل تبدیل کرده است خود شغل زنبورداری نیز حرفه ای دوست داشتنی و لذت بخش است. کشور ما با توجه به موقعیت جغرافیایی خاصی که دارد کشوری چهار فصل محسوب میشود و این به آن معناست که در تمام طول سال بخش های پر از گل یا میوه‌ای در کشور وجود دارد.
بنابراین حرفه زنبورداری به عنوان شغلی که رابطه مستقیمی با طبیعت دارد، کاری پردرآمد بوده و فقط کافیست نحوه پرورش زنبور و برداشت عسل از کندوها و به طورکلی آداب کار زنبورداری به طور درستی به زنبورداران و افراد علاقهمند به این رشته آموزش داده شود.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات زنبورداری 118فایل نیز دیدن فرمایید.
اگر از وضعیت چیزها راضی نیستی، آنها را تغییر بده. تو یک درخت نیستی!
